Cố lão võ sư Trần Tiến và Nguyễn Tiến Trung

Trong dân gian lưu truyền, kể cả nhiều người luyện tập võ thường hiểu một cách khá đơn giản, phiến diện về võ học. Trong suy nghỉ của mọi người đơn giản rằng học võ đơn thuần là làm ta tăng cường sức khỏe, sự dẻo dai khỏe mạnh và quan trọng là giúp người ta chiến thắng địch thủ, thắng bằng những kỹ thuật chiến đấu. Tuy nhiên đây chỉ là suy nghỉ sơ múi bên ngoài, điều bên trong nó còn có rất nhiều ý nghĩa khác. Đó là võ học còn mang lại cho ta những thứ vô cùng đáng quý khác trong cuộc sống, điều đó là tinh thần, lòng dũng cảm, sự trầm tĩnh, khiêm nhường, vị tha, nghị lực và sức chịu đựng và đó cũng là khả năng đặc biệt của con người.

Những người am hiểu được võ học chỉ dùng vũ lực để giáo cảm hóa, hướng đối phương theo chiều tốt đẹp, dẹp bỏ cái cuồng bạo trong địch thủ chứ tuyệt nhiên không phải để thỏa mãn sự hiếu thắng của mình. Nhưng việc dùng vũ lực là hết sức hạn chế. Những võ sư, học võ phải luôn tự kiềm chế mình, nhường nhịn để tránh dùng vũ lực, đó chính là sự rèn luyện võ đạo. Người võ sĩ hiểu được cái tinh thần võ học phải là người hiếu hòa, khiêm nhượng, có thể đánh thắng đối thủ, nhưng không đánh mà dùng cách ôn hòa để giải quyết, đó là tinh thần thượng võ. Tuy nhiên, muốn cảm hóa được đối phương thì trước hết phải thắng chính bản thân của mình.

Để luyện tập, học võ để so thể tự vệ hay rèn luyện sức khỏe đã khó, nhưng để thấm nhuần tinh thần thượng võ của võ học càng khó vô cùng. Vì vậy, người luyện võ phải luôn học hỏi, bồi bổ kiến thức cho bản thân mình những điều gì để cần thiết làm cho thấm nhuần tinh thần võ học.

Điều đầu tiên là về học hỏi kiến thức, kinh nghiệm võ thuật

Kiến thức võ học được chia ra rất nhiều mảng lớn, vì vậy kinh nghiệm của nó là mênh mông như biển. Ngoài việc thể hiện, hiểu thấu những kiến thức cổ truyền, ta còn phải luôn luôn học hỏi kiến thức hiện đại, rút ra và đúc kết ra những thứ cái tinh hoa, cải tiến cho phù hợp với thể trạng và tinh thần dân tộc ta.

Thứ hai là sức mạnh tiềm ẩn

Sức mạnh trong võ thuật có thể loại: Sức mạnh vốn có và sức mạnh tiềm ẩn.

Sức mạnh có thể thấy được là thân thể luyện tập, sức mạnh có sẳn hằng ngày như: thể lực, nội lực, hay là các hoạt động chạy nhảy, suy diễn, luyện tập... Khi trình độ gạt bỏ tạp niệm, tập trung suy tưởng và vận khí đúng cách sẽ giúp ta phát huy hết được những năng lực to lớn tiềm tàng trong người cũng như hấp thụ những "chất" không nhỏ trong thiên nhiên (Khí trời, ánh dương…).

Thứ ba là sự cố gắng tự tin:

Thời gian luyện tập có nhiều gian khổ, nên phải đòi hỏi sự cố gắng nổ lực rất lớn để vượt qua những gian nan, hướng tới sự thành công trong võ thuật.

Thứ tư là cách thức chịu đựng cũng là rèn luyện tính cách kiên nhẫn và nghị lực cảu người luyện võ.

Để có được yếu tố này đòi hỏi người rèn luyện phải có một tinh thần sắt thép, có sức chịu đựng phi thường tốt mới thành công.

Thứ năm là điềm tỉnh

Một yếu tố quan trọng nhất quyết định thành công trong sự nghiệp võ thuật cũng như phẩm chất của người luyện võ. Vì chỉ khi thật điềm tĩnh, ta mới có thể lý luận một cách logic, tìm xem cách thức giải quyết tối ưu trong hoàn cảnh khó khăn, nhất là trong hoàn cảnh phải dùng lực để giải quyết vấn đề.

Thứ sáu là sự tự tin của bản thân

Đây là điểm mấu chốt ban đầu của người luyện võ. Phải tự tin mới có thể thắng người hay tự thắng bản thân mình, nếu không tự tin, ắt sẽ gặp thất bại. Tuy nhiên tự tin cũng phải có giới hạn, không thì điều đó sẽ làm hại chính bản thân mình, biết khả năng của mình nhưng cũng phải biết người, như thế ta mới tránh được những thất bại đáng tiếc.

Kết luận

Tổng quan lại, một khi kiến thức võ học rộng rãi, một sức mạnh tiềm ẩn, một sức chịu đựng, có sự điềm tĩnh, tự tin… và một ý chí không ngừng học hỏi trau dồi sáng tạo, thì chắc chắn bạn sẽ đạt tới được những đỉnh không ngờ trong cuộc sống. 

Tuy nhiên, võ học là một đại dương mênh mông không biết đâu là đỉnh cao nhất, vì như tôi đã nói: Võ học là tâm hồn tiềm ẩn, không bao giờ có thể tìm kiếm hết được. Và chính trên con đường đi tới cái vô tận ấy, ta sẽ có được một món quà vô giá là "ĐẠO ĐỨC CỦA VÕ HỌC".

• Lão võ sư Trần Tiến